"Pies – oczy, ręce i dużo więcej" – nowatorski projekt na rzecz osób z niepełnosprawnościami

Psy jako nasi czworonożni towarzysze pełnią w życiu człowieka wiele ról. Jedną z nich jest bycie przewodnikiem, który pomaga osobom z niepełnosprawnościami. W Polsce, liczącej 38 mln mieszkańców, pracuje ok. 200 psów przewodników dla osób niewidomych. Dla porównania w Czechach, które mają zaledwie 9 mln obywateli, liczba czworonogów wynosi ok. 1000.

A potrzeby w tym zakresie, jak widać, są ogromne. Dlatego też Mazowsze jako jedyne województwo w Polsce postanowiło wesprzeć osoby wymagające pomocy.

PSY ASYSTUJĄCE – WSPARCIE W ŻYCIU CODZIENNYM

W ramach projektu fundacja planuje wyszkolenie 13 psów asystujących. Chociaż w Polsce najczęściej kojarzymy je z psami przewodnikami pomagającymi osobom niewidomym, w mazowieckim projekcie chodzi o znacznie szerszy zakres możliwości. Czworonogi będą szkolone również po to, by pomagać osobom z niepełnosprawnościami ruchowymi czy słuchowymi, a także wykrywać potencjalny atak choroby.

– Psy asystujące to nie tylko oczy czy ręce – to niezastąpieni towarzysze życia codziennego. Dają osobom z niepełnosprawnościami możliwość samodzielnego poruszania się, ale też poczucie bezpieczeństwa, niezależności i godności. Pomagają otwierać drzwi do bardziej aktywnego życia, pracy i kontaktów społecznych – mówi marszałek Adam Struzik.

Fundacja Vis Maior Pies Przewodnik ma ogromne doświadczenie w szkoleniu psów. Przez ponad 20 lat wyszkoliła i przekazała osobom niewidomym 87 psów przewodników. W tym czasie w różnych projektach usamodzielniających uczestniczyło ponad 3300 osób niewidomych, w tym głównie osoby ociemniałe.

– Ten projekt to nie tylko inwestycja w samodzielność osób z niepełnosprawnościami, ale także w ich prawo do pełnego uczestniczenia w życiu społecznym. Wierzymy, że psy asystujące pozwalają znieść bariery, które wciąż są w naszym społeczeństwie. Jako samorząd województwa mazowieckiego jesteśmy dumni, że możemy wspierać tak ważny projekt, który zmienia życie – dodaje Anna Brzezińska, członkini zarządu województwa mazowieckiego.

SAMODZIELNOŚĆ I BEZPIECZEŃSTWO

Projekt "Pies – oczy, ręce i dużo więcej" Fundacji Vis Maior Pies Przewodnik ma na celu zwiększenie niezależności osób z niepełnosprawnościami, co wpłynie na poprawę jakości ich życia. Umiejętności psów asystujących, takie jak pomoc w poruszaniu się po trudnym terenie, monitorowanie otoczenia czy sygnalizowanie zmieniającej się sytuacji (np. w przypadku osób z niepełnosprawnością słuchową), stanowią kluczowy element zwiększenia samodzielności ich właścicieli.

– Od lat wspieramy działania na rzecz osób z niepełnosprawnościami, dążąc do budowania bardziej dostępnego i inkluzywnego społeczeństwa. W ubiegłym roku udzieliliśmy dotacji organizacjom pozarządowym aktywizującym zawodowo osoby z niepełnosprawnościami. Dziś z dumą wspieramy projekt "Pies – oczy, ręce i dużo więcej" realizowany przez fundację Vis Maior Pies Przewodnik, który nie tylko ułatwi codzienne funkcjonowanie osób z niepełnosprawnościami, ale też pozwoli im pełniej uczestniczyć w życiu społecznym i zawodowym – wyjaśnia Aleksander Kornatowski, dyrektor Mazowieckiego Centrum Polityki Społecznej.

ZAKRES I ETAPY SZKOLENIA PSÓW

Szkolenie psów asystujących jest procesem długotrwałym, wymagającym specjalistycznego podejścia. Będzie więc prowadzone w kilku etapach – na 2025 r. Fundacja Vis Maior Pies Przewodnik planuje wyszkolenie trzech psów przewodników dla osób niewidomych oraz czterech psów asystujących dla osób z innymi rodzajami niepełnosprawności. Na kolejnym etapie (w 2026 r.) fundacja przewiduje przeszkolenie kolejnych sześciu czworonogów.

– Pies może być nie tylko oczami dla osoby niewidomej bądź słabo widzącej, ale także wsparciem dla osoby z niepełnosprawnością ruchową. Jako samorząd województwa mazowieckiego pokazujemy, że stawiamy na równe szanse, solidarność społeczną i pomagamy tym, którzy tej pomocy najbardziej potrzebują – podkreśla Sylwia Lacek, radna sejmiku województwa mazowieckiego.

Trening psów będzie obejmował nie tylko naukę podstawowych komend, ale też specjalistyczne ćwiczenia dostosowane do indywidualnych potrzeb uczestników projektu. Czworonogi będą uczone reagowania na otoczenie, reagowania na sygnały od właścicieli (np. w przypadku nagłego ataku choroby), a także pracy z przedmiotami (np. otwieranie drzwi, podnoszenie przedmiotów, pomoc w utrzymaniu równowagi).

– Fundacje mają rok na przygotowanie psów do pomagania osobom z niepełnosprawnościami w codziennym życiu. Bardzo się cieszę, że ten projekt będzie realizowany, bo psy są ogromnym wsparciem dla takich osób i dają im poczucie bezpieczeństwa – Anna Majchrzak, radna sejmiku województwa mazowieckiego.

Psy przejdą również trening w rodzinach zastępczych, gdzie będą socjalizowane i przystosowywane do życia w różnych warunkach.

– Od ponad 15 lat pokazujemy, jak ogromną różnicę w życiu osoby z niepełnosprawnością może zrobić odpowiednio wyszkolony pies. Projekt "Pies – oczy, ręce i dużo więcej" to dla nas szansa na rozwój – nie tylko pod względem liczby szkolonych psów, ale przede wszystkim zakresu wsparcia, jakie możemy zaoferować. Dziś nie mówimy już tylko o psach przewodnikach, ale o współpracownikach, którzy wspierają w mobilności, reagują na potrzeby zdrowotne, dają poczucie bezpieczeństwa i towarzyszą w codzienności. Każdy pies to indywidualna historia – historia zmiany, której jesteśmy częścią – mówi Jolanta Kramarz, prezeska Fundacji Vis Maior Pies Przewodnik

REKRUTACJA UCZESTNIKÓW – OTWARTE DRZWI DLA OSÓB Z RÓŻNYMI RODZAJAMI NIEPEŁNOSPRAWNOŚCI

W projekcie mogą wziąć udział osoby z różnymi rodzajami niepełnosprawności. Fundacja Vis Maior Pies Przewodnik prowadzi szeroko zakrojoną współpracę z organizacjami pozarządowymi, fundacjami, stowarzyszeniami oraz lokalnymi społecznościami, aby dotrzeć do jak najszerszej grupy osób potrzebujących wsparcia. Informacje o naborze będą rozpowszechniane za pośrednictwem mediów społecznościowych i tradycyjnych oraz dzięki kanałom komunikacji organizacji współpracujących z fundacją.

Osoby zainteresowane udziałem w projekcie mogą zgłaszać się przez stronę internetową Fundacji Vis Maior Pies Przewodnik. Projekt przewiduje również wsparcie dla rodzin i bliskich uczestników, którzy zostaną włączeni w proces szkolenia, by jak najlepiej wspierać osoby z niepełnosprawnościami w codziennym funkcjonowaniu z psem asystującym.

EWALUACJA PROJEKTU

Sukces projektu będzie mierzony za pomocą regularnej ewaluacji, obejmującej badania wstępne i końcowe. Ocenią one, w jakim stopniu projekt poprawił życie uczestników. Fundacja Vis Maior planuje przeprowadzenie wywiadów i ankiet, które pozwolą na szczegółową ocenę postępów osób z niepełnosprawnościami i efektywności wsparcia oferowanego przez psy asystujące.